Robert R. Chodkowski - Początki Tragedii Greckiej [Opracowanie]

Okolicznością powstania dramatu poświęcono wiele badań, a mimo to pozostajemy w sferze hipotez i domysłów ze względu na małą ilość materiałów źródłowych oraz przez sprzeczne świadectwa i możliwość różnej interpretacji - tragedii.

Pewne dowody na istnienie form predramatycznych i parateatralnych pochodzą z epoki mykeńskiej (z czasów sztuki geometrycznej) oraz z wieku VIII i VII. Elementy dramatyczne zawiera m.in. epika homerycka i liryka chóralna. Mimo to brak dowodów pisanych, czy archeologicznych wskazujące na sposób w jaki powstała tragedia, którą Tespis z Ikarii przedstawił w Atenach ok. 534r.  Jego występ (podważa się wgl. istnienie Tespisa – gdyż imię oznacza „boskiego śpiewaka”), zaprezentował niewątpliwie nową formę prezentowania poezji, odmienną od recytowania rapsodów, śpiewaków i tańców chórów cyklicznych. Tespis – wprowadził pierwszego aktora (był nim on sam), oraz  prolog i mowę. G.F. Else – próbował dowieść, że Tespis jest twórcą tragedii, ale jest to sprzeczne z „Poetyką” Arystotelesa (Stagiryta), na którą wszyscy się powołują w swoich badaniach niezależnie od przyjętego poglądu.

Arystoteles (Stagiryta) – „Poetyka” – dwa stwierdzenia:

1)      „Zarówno tragedia jak i komedia narodziły się z improwizacji: tragedia z improwizacji tych, którzy intonowali dytyramb(pieśń ku czci Dionizosa), komedia - z improwizacji intonujących pieśni falliczne […]. Tragedia rozwinęła się zatem stopniowo przez udoskonalenie każdego pojawiającego się elementu i po przejściu wielu przeobrażeń zatrzymała się w rozwoju, kiedy osiągnęła swoją najdoskonalszą postać” à Tragedia narodziła się z improwizacji pieśni ku czci Dionizosa, stopniowo była udoskonalana, aż do osiągnięcia swoistego apogeum

2)      „Tragedia uzyskała poza tym odpowiednią wielkość porzuciwszy krótkie wątki i żartobliwy język, które zawdzięcza swemu pochodzeniu z dramatu satyrowego dość późno też przybrała dostojną postać i metrum jambiczne zajęło miejsce tetrametru trocheicznego. Dopóki bowiem miała ona charakter satyrowy i w większym stopniu była związana z tańcem, posługiwała się tetrametrem trocheicznym, lecz gdy zyskał na znaczeniu dialog, sama natura znalazła dla niej właściwą formę wiersza” à swoją wielkość osiągnęła porzuciwszy krótkie wątki i żartobliwy język (tragedia pochodziła z dramatu satyrycznego) zmieniła metrum z tetrametru trocheicznego na metrum jambiczne (kiedy dialog stał się ważniejszy)

Stosunek uczonych do Stagiryta (Arystotelesa) dzieli ich na dwa obozy:    

- Arystoteles (Stagiryta) nie posiadał więcej informacji na temat tragedii niż my dzisiaj. Jego rozważania stanowią teoretyczną rekonstrukcję, podobnie jak próby badaczy nowożytnych – nie mają znaczenia;

- W jego czasach istniał półdramatyczny dytyramb oraz dramat satyrowy (robił wrażenie utworu bardziej pierwotnego niż tragedia), Arystoteles (Stagiryta) mógł je uznać za pierwotne formy literackie, z której tragedia powstała. Pasuje to do jego entelechicznej <3 teorii rozwoju: stopniowego rozwoju tragedii.

- Pochodzenie tragedii z dramatu satyrowego jest sprzeczne z jego (Arystotelesa >>Stagiryty<<) podziałem poezji na dwa działy: poezję o tematyce szlachetnej i poważnej  oraz żartobliwej i szyderczej, o tematyce pospolitej. Zgodnie z tym schematem tragedia jest bliższa epice, bowiem jak pisze sam Arystoteles(Stagiryta):

Epopeja jest podobna do tragedii o tyle, że stanowi naśladowanie przedmiotów poważnych wierszem. Zatem nie może być w niej miejsca na elementy groteskowe czy burleskowe(satyryczne) – w „Poetyce” pisze, że jej (tragedii) język był na początku żartobliwy. Zatem mało prawdopodobne, by satyrowa forma dramatu, mogłaby kiedykolwiek stać się dostojną i poważną formą tragedii.          

- Trudno też sobie wyobrazić (jak Job będzie kazał, to sobie wyobrazimy), by chór satyrów z VI w. opiewałby doznania Adrasta czy innych herosów. Stwierdzenia „Poetyki” są sprzeczne z informacją  „Księgi Suda”, że Pratinas jakie pierwszy napisał dramat satyrowy.

+ Informacji filozofa nie można odrzucać ani lekceważyć ze względu, że żył bliżej czasów początku tragedii, miał do dyspozycji więcej materiałów źródłowych, na których z pewnością się opierał: obszerniejszy zbiór tragedii oraz dokumentacja ateńskiego archiwum. Mógł również sięgać do rozpraw sofistów z V w., którzy byli bliżej narodzin tragedii niż on sam. V rozdział "Poetyki": o ile jednak kolejne przemiany tragedii oraz Ci, którzy ich dokonali, są nam dobrze znani, o tyle historia komedii, nie traktowanej początkowo poważnie, uległa zapomnieniu. Dalszy ciąg rozdziału świadczy o tym, że Arystoteles (Stagiryta) nie podaje informacji niesprawdzonych, bezpodstawnych, przyznaje się do niewiedzy tam, gdzie nie miał wcześniejszych przekazów.
A. Lesky (jeden z obrońców) mówi, że nie można odmawiać wiarygodności "Poetyki". Ponadto twierdzi, że Arystoteles (Stagiryta) wcale nie uważa, iż tragedia powstała z dramatu satyrowego, ponieważ to określenie "asdsad" może oznaczać inny rodzaj poezji o charakterze satyrowym.       

+ Tragedia zaliczana w "Poetyce" do grupy utworów poważnych mogła mieć elementy wspólne z grupą pospolitą. Jambiczne metrum dialogu rozwinięte w tragedii pierwotnie było właściwe utworom drugiej grupy. Poza tym Arystotelowska systematyka poezji dotyczy tylko tych form, które były już rozwinięte w określone gatunki literackie.

+ obrońcy twierdzą, że tragedia rozwinęła się z dytyrambu o charakterze satyrowym (wykonywanym przez satyrów).

Dytyramb - pierwotnie pieśń ku czci Dionizosa. Najstarsza wzmianka o nim znajduje się u poety lirycznego Archilocha (VII wiek), który w zachowanym fragmencie chełpi się, że pod wpływem wina potrafi zaintonować dytyramb. Tę pierwotną improwizowaną pieśń kultową rozwinął Arion, nadając jej formę literacką. Pochodził on (Arion) z Lesbos, lecz był związany z tyranem Koryntu - Periandrem.

Herodot pisze, że Arion jako pierwszy ze znanych nam ludzi ułożył dytyramb, nazwał go i wystawił w Koryncie.  Ojciec historii (Herodot) miał na myśli rozwiniętą formę dytyrambu. Późniejszy pisarz Jan Diakon powołując się na Solona pisze, że Arion wystawił pierwszy dramat tragiczny. Solon nie mógł tego tak sformułować, ale ważne, że łączył Ariona z początkiem tragedii. W „Księdze Suda s.v. Arion” mówi się o Arionie, jako wynalazcy stylu tragicznego oraz, że wprowadził on na scenę satyrów mówiących wierszem. Te wszystkie stwierdzenia są trudne do interpretacji, gdyż łączą dytyramb z tragedią i satyrą tworząc subiektywną kombinację. Wydają się potwierdzać informację Arystotelesa, że tragedia powstała z dytyrambu i miała związek z satyrą. Zwolennicy tej teorii powołują się na inne świadectwo Herodota -> Tyran Sykionu - Klejstenes sprawił, że "chóry tragiczne" wykonywały na cześć Dionizosa pieśń o herosach. Temistiusz również podaje, że Sykiończycy wynaleźli tragedię.

ZWOLENNICY ARYSTOTELWOSKIEJ GENEZY TRAGEDII WIDZĄ TO TAK:

Do dytyrambu Arion pod koniec VII wieku wprowadził chór satyrów i w ten sposób stworzył nowy rodzaj literacki zwany tragedią -> przeniesienie nowego dramatu satyrowego do Sykionu (dzięki reformom Klejstenesa), a następnie do Aten, gdzie tyran Pizystrat wzbogacił Dionizje Wielkie włączając do ich programu zawody dramatyczne. Pierwszy aktor został wprowadzony na terenie Attyki przez Tespisa w 534 r., gdy tragedia po wielu przemianach stała się formą poważną i zatraciła charakter dionizyjski – w Atenach zaczęli protestować, chcąc powrotu dawnej poezji, czego dowodzi powiedzenie „To nie ma nic wspólnego z Dionizosem”. By dać im o co prosili zaproszono do Aten Pratinasa z Fliuntu na Peloponezie, który przywrócił pierwotną formę w postaci dramatu satyrowego.  -> Według "Księgi Suda" był on tragikiem, który jako pierwszy napisał dramat satyrowy.  Po 520 r. na wazach w Atenach zaczęto przedstawiać satyrów w scenach powstałych pod wpływem przedstawień teatralnych. Niektórzy badacze przypuszczają, że miało to związek z działalnością Pratinasa.

W tym okresie wystawiania w Atenach dramatu satyrowego, być może, nie wiązano go z trylogią tragiczną. Obowiązek wystawiania przez poetę tetralogii prawdopodobnie wprowadzono 502/501 r. na Dionizjach Wielkich. To tłumaczyłoby dorobek 32 dramatów satyrowych Pratinasa

Potępienie aulosu - chcącego wyprzeć melodię dorycką, można interpretować jako protest przeciwko wzrastającemu znaczeniu nowej muzyki towarzyszącej rozwojowi tragedii. W następnych latach przyłączenie dramatu satyrowego do trylogii tragicznej mogło położyć kres konfliktowi literackiemu. Potwierdza to uwaga Pseudo-Akrona, że dramaty satyrowe dodano do tragedii razem z ich rubasznymi żartami, będącymi innowacją Pratinasa.

Od czasów Pratinasa inni poeci tragiczni komponowali także dramat satyrowy, co wiąże się ze zbliżeniem form obydwu gatunków. Zachowany do naszych czasów jedyny dramat satyrowy "Cyklop" Eurypidesa ma strukturę wzorowaną na tragedii: z prologiem, parodosem, czterema epejsodionami i stasimonami oraz eksodosem.

W przeciwieństwie do zachowanych w dużych fragmentach "Tropicieli" Sofoklesa, którzy formą zbliżeni są do początków gatunku.          


Tragedia i dramat satyrowy wyrosły prawdopodobnie z tej samej formy: dytyrambu satyrowego, lecz w innym czasie i innych okolicznościach. Pozostały jednak odrębnymi gatunkami, ponieważ pełniły odmienne funkcje wobec społeczeństwa. Tragedia wychowywała Ateńczyków do demokracji, co eksponują badania z ostatnich lat, dramat satyrowy natomiast utrzymywał więź agonów dramatycznych z pierwotną formą i charakterem dytyrambu satyrowego.

Dytyramb satyrowy z czasem zmienił swój charakter, stał się poezją poważną (Wniosek z pozostałości dytyrambów Simonidesa, Bakchylidesa i Pindara). Według zwolenników ATG (Arystotelowska teoria genezy) nie tylko tragedia powstała z dytyrambu satyrowego Ariona, lecz i dramat satyrowy oraz późniejszy dytyramb.

ATG jest najpoważniejszą i najbardziej opracowaną hipotezą. Wymaga jednak wyjaśnienia szczegółowego, niektórych spraw według propozycji A. Lesky'ego:

1) Znaczenie greckiego terminu "tragedia" - w starożytności miała wiele wyjaśnień. Współcześnie istnieją dwie możliwości "pieśń kozłów" lub "pieśń przy ofiarowaniu kozła", inne znane znaczenie "pieśń chóru mężczyzn przebranych za kozłów" -> upadła wraz z upadkiem folklorystycznej teorii pochodzenia tragedii.

Dlaczego "pieśń kozłów"? A. Lesky widzi wyjaśnienie w "Etymologicum magnum": ponieważ jej chóry przeważnie składały się z satyrów, których nazywano wesołymi kozłami, czy to z powodu gęstego owłosienia ciała, czy też z powodu lubieżności, ponieważ taka jest natura tego zwierzęcia.

Satyrowie są nazywani dzikimi zwierzętami. Z malarstwa wazowego znani są ze swojej lubieżności.  Taki satyr z brodą występuje we fragmencie dramatu satyrowego Ajschylosa.

2) Pytanie: kiedy wprowadzono do dytyrambu satyrowego tematykę heroiczną, zastępując treść związaną z Dionizosem? Herodot twierdził, że Arion był nie tylko twórcą dytyrambu, lecz także "nazwał go". Nadanie tytuły sugeruje, że dytyramb miał jakąś fabułę, być może prezentował mity o bohaterach.

3) Według "Poetyki" rozwój tragedii przebiegał: burleski(satyra/groteska) do jej postaci poważnej i dostojnej.

Pytanie: kiedy i gdzie się to dokonało? K. Ziegler uważa, że proces ten nastąpił w Atenach VI / V w. jako wynik rozwoju kultury i stylu literackiego. Leksy sądzi, że już w Sykionie, ponieważ tam odbyło się połączenie elem. dionizyjskich w postaci burleskowej i satyrowej z pieśnią i tańcem, których wymagał kult herosów. Klejestenes uczynił stare opowiadania heroiczne częścią świąt Dioniziosa. Opowiadania te pojawiły się wg. Leksy'ego jako treny o zmarłych bohaterach = żałobne kommosy późniejszej tragedii. Lesky twierdzi, że autorem tych zmian mógł być Epigenes, którego "Księga Suda" wymienia jako pierwszego tragika obok Tespisa.

4) Pytań jest więcej: jak z chórów satyrów powstał chór późniejszej tragedii bez satyrów? Dlaczego tragedia treściowo rzadko odwoływała się do mitu Dionizyjskiego, jeżeli powstała z dytyrambu? Kiedy i przez kogo 50-osobowy chór cykliczny został przeobrażony w 12-osobowy chór występujący w tragediach Ajschylosa? Czy Tespis wprowadził pierwszego aktora – został on wcielony w chór, czy z niego wyłoniony?

Pomimo braku odp. Na wszystkie pytania wydaje się, że ATG zawarta w „Poetyce” jest najlepiej uzasadniona i ma coraz więcej zwolenników. Stanowi jednak tylko hipotezę naukową, której wsparcie w postaci materiałów źródłowych jest niewystarczające, by uznać ją za udowodnioną.

W nowych publikacjach można odczuć znużenie problematyką pochodzenia tragedii, a nawet rezygnacje z dociekań, które nie dają jasnej odpowiedzi…

„Poetyka” Arystotelesa stanowi punkt wyjścia niemieckiego uczonego H. Patzera uważa, że jest w niej zawarte tylko jedno prawdziwe stwierdzenie, a mianowicie to, że tragedia wywodzi się od dytyrambu. Najważniejsze są dla niego przekazy źródłowe dot. Ariona – Patzer uważa, że stworzył on: dytyramb, chóry satyrowe i pierwotną tragedię. Według niego nie miała ona nic wspólnego z chórami satyrowymi, gdyż zawierała w sobie tragizm od początku. Twierdzenie o jej powolnym przybieraniu formy poważnej jest błędne. Patzer uważa, że pierwotna tragedia, która wyrosła z mimetycznego dytyrambu, pozostawała pod wpływem chórów satyrowych. W tym punkcie zbliża się do stanowiska Lesky’ego.

Zupełnie z Arystotelesem zrywa G.F. Else uważa, że tragedia nie ma nic wspólnego z kultem Dionizosa, a jako miejsce powstania liczą się tylko Ateny, autorstwo tego gatunku przypisuje dwóm geniuszom: Tespisowi i Ajschylosowi. Tespis jednorazowym aktem twórczym stworzył ją z rapsodycznych recytacji Homera. Przed nim nie istniały partie chóralne i dialog jako elementy niezależne. Zostały wymyślone przez Tespisa dla nowego gatunku. Tespis był twórcą tragedii, a Ajschylos tragedii jako dramatu. Początkowo przyjęto teorię Elsego z entuzjazmem, ale później odrzucono ją jako kolejną nieudaną próbę zerwania z Arystotelesem. Niewątpliwą zasługą Elsego jest zwrócenie uwagi na związki tragedii z życiem kulturalnym i politycznym Aten w VI / V w.

L.R. Farnell - szukał początków tragedii w dorocznych ceremoniach ludowych przedstawiających pojedynek Zimy i Lata, symbol. dobra i zła.

A. Dieterich - uważał, że mogła wyrosnąć z tańców wykonywanych przy grobach przodków przez przebranych za kozłów mężczyzn.

M. Nilsson - wyprowadza tragedię z pieśni żałobnych.

A. Mu:ller - uważa, że pieśni żałobne nadały tragedii późniejszą powagę;

G. Murraya - próbował wywieść formę dramatyczną z rytuału o śmierci i zmartwychwstaniu demina roku.

W. Ridgeway - doszukiwał się początku w kulcie herosów podobnie jak W. Schmid.

F. Nietzsche - wyprowadził tragedię z ducha muzyki.

Teorie te po początkowych sukcesach odrzucano ze względu na ignorowanie przez ich twórców źródeł starożytnych, bez zastąpienia ich równie mocnymi świadectwami. Krytycy wskazują, że pomimo występowania u wielu ludności obrzędów z porami roku, kultu zmarłych itd. to nic podobnego do tragedii się nie pojawiło

Po latach dyskusji i poszukiwań większość badaczy upatruje się początku tragedii greckiej w jakiejś formie liryki chóralnej. Wielorakie związki jej z kultem Dionizosa wskazują, że mogła stanowić ona odmianę dytyrambu. Obecność mitu w liryce chóralnej jest jej cechą charakt. Pojawił się on w dytyrambie Ariona i pieśniach chórów "tragicznych" w Sykionie. Arystoteles zwrócił uwagę na mimetyczny elem. zawarty w poematach Homera. Jak zauważył Garvie kwestią czasu było, aby ktoś zrobił dalszy krok, wkładając w usta jednego wykonawcy mowę wprost, czyniąc postać odrębna od chóru. I tak mit uzyskał formę dramatyczną. Zgodnie z tradycją antyczną należy przyjąć, że tego kroku dokonał Tespis i w tym znaczeniu był on twórcą tragedii greckiej

ORGANIZACJA PRZEDSTAWIEŃ TEATRALNYCH

ATENY V w.

Dramat grecki łączono z kultem Dionizosa, a przedstawienia teatralne w Atenach miały miejsce podczas świąt tego boga. Kult ten do Grecji przyszedł prawdopodobnie z Tracji pod koniec XI wieku, by w VIII i VII w. przyjąć się w całej Helladzie. Główne ośrodki kultu znajdowały się w: Tebach, Orchomenos i na górze Parnas.

Kult przechodził przemiany, w wieku VI, wraz z nadejściem pierwszych przedstawień trudno było w nim szukać sparagmosu(kozła ofiarnego) i omofagii(żarcia surowego mięsa), przynajmniej w Grecji właściwej.

Wysyłano do Delf delegacje kobiet na święta obchodzone co dwa lata, gdzie czczono Dionizosa jako dziecko, który narodził się w przesileniu zimowym. Prócz tego wspólnego święta, każde miasto miało swoje.
W Atenach świąt było aż pięć:

Antesterie- najstarsze święto, nie miały przedstawień teatralnych);

Oschoforie- brak przedstawień teatralnych;

Lenaje - obchodzone styczeń-luty, 3 dni, przyszły z Teb, niewiadomo kiedy, przewodził im archont . Składały się na nie procesje religijne i zawody dramatyczne, nie zapraszano cudzoziemców. Agony dramatyczne głównie były poświęcone komedii, aż 5 reprezentantów w konkursie, każdy z jedną sztuką, ponadto odbywały się zawody tragedii, 2-ch tragików dwiema sztukami. Nie przedstawiano dramatów satyrowych czy dytyrambów. Brak pewnych informacji na temat ich obchodów.

Dionizje Wielkie (zwane Miejskimi)- Największe święto w Atenach na cześć Dioniziosa. Obchody marzec-kwiecień. Wprowadzone znacznie później niż Tesmoforie i Lenaje, a swoje znaczenie prawdopodobnie zawdzięczają Pizystratowi, który wzbogacił je agonami chórów dytyrambicznych i dramatycznych. Drugie najważniejsze święto państwowe obok Panatenajów. Po wojnach perskich, zyskały znaczenie ponadregionalne: zapraszano na nie przedstawicieli innych państw greckich. Przebieg uroczystości w wieku VI:

Najpóźniej 8 dnia miał miejsce proagon w odeonie, poeci w konkursie wraz ze swoimi aktorami i choreutami prezentowali swoje sztuki publicznie. Dnia następnego obrzędy o charakt. religijnym nawiązujące do pierwotnej formy tego święta. Drewniany posąg Dionizosa w masce ubrany w szaty przenoszono do gaju Akademosa, gdzie też znajdowała się jego świątynia. Tu składano ofiary, a wieczorem zabierano posąg, przenosząc go do teatru. -> symbol sprowadzenia do Aten posągu Dionizosa z Eletherai. 10 dnia zaczynały się obchody oficjalne. Od tego czasu do końca świąt brak zgromadzeń i czynności prawnych. Zaczynano procesją od Dipylonu, kończąc pod Akropolem. Zwierzęciem ofiarnym był byk. Prawdopodobnie tego dnia do później nocy odbywały się agony chórów dytyrambicznych w teatrze Dionizosa. Przed albo po nich miały miejsce czynności świeckie: nagradzano obywateli zasłużonych dla Aten, głoszono uwalnianie niewolników. parada efebów, których ojcowie zginęli za ojczyznę. Dzień 11 od 486 do czasów wojny peloponeskiej był przeznaczony na agony komedii. 5 poetów po jednej sztuce. W czasie wojny prawdopodobnie ino 3 występujących kolejno po agonach tragicznych. 12,13,14 dzień poświęcano konkursom tragedii. Każdy z trzech poetów miał jeden dzień na zaprezentowane zarówno trzech tragedii i jednego dramatu satyrowego.

Agony dramatyczne zaczynały się od oczyszczenia teatru -> Dionizosa na niewielkim ołtarzu (thymele) i złożenie pełnych ofiar -> 10 strategów. Występ każdego z poetów zapowiadał herold. Zwycięscy poeci i choregowie byli odprowadzani w procesji do domów.

Dionizje Małe(Wiejskie) -  grudzień- styczeń. Nie wiadomo, od kiedy było tam przedstawienie teatralne. Z Platona wiadomo, że w IV wieku demy attyckie organizowali te święta w różnych terminach. Wiejskie organizowane w Pireusie miały największe znaczenie i uzyskały charakter ogólnoateński. Nie można ustalić dokładnego przebiegu Wiejskich. Prawo Euegorosa mówi o trzech punktach: procesji, przedstawieniach komedii i tragedii. Poświadczenie źródłowe mają  tylko Dionizje w Eleusis. Nie wiadomo jednak ilu poetów, ile sztuk. (Pireusie - Eurypides; Eleusis - Sofokles i Arystofanes) większość to wznowienia sztuk prezentowanych w Atenach, ale i premiery.

Przedstawienia teatralne były publiczne w Atenach, odpowiadali za nie dwaj spośród dziewięciu najwyższych urzędników (archontów). Archont, od którego nazywano rok czuwał nad Miejskimi, a archont król mający związek z religią i czuwał nad występami w Lenajach. Wiejskimi zarządzali wójtowie z poszczególnych gmin zwani demarchami.

Archonci obejmowali urząd w lecie i musieli wybrać 3 poetów z tragedii i 5 w komedii spośród zgłoszeń. Wybierali bez przygotowania literackiego, kierując się informacjami o sztukach i osobowością kandydata. Ci którzy byli znani mogli liczyć na większe względy archontów. Potem wyznaczano choregów, którzy organizowali przedstawienia. Wybierani spośród bogatych, a na Lenajach też spośród metoików. Chorega (sponsorowanie) była formą publiczną świadczoną na rzecz polis dobrowolnie lub z przymusu. Liturgia dramatyczna potrzebowała nakładów 3-4 talentów (18000- 20000 drachm. 2 drachmy to dniówka robotnika). Choregów wyznaczano dla każdego chóru(dlatgo tez są "prowadzącymi chóry") Miejskie -> 20 dytyrambów, 3 tragedie i 5 komedii. Przydział odbywał się przez losowanie.

Choreg kompletował chór, do którego można było powołać każdego wolnego obywatela pod karą grzywny. Na czas prób i konkursów choreuci byli zwolnieni ze służby wojskowej. Próby trwały kilka miesięcy (bulił za utrzymanie choreg - nie bulił tylko za aktorów). Jeśli chór wygrał to choreg miał prawo do trójnogu jako nagrody, dostawał przywilej noszenia purpurowej szaty i złotego wieńca podczas procesji.

Początkowo poeta(jak nie żył to zazwyczaj robił to jego syn czy wnuk) dbał o przygotowanie choreutów i aktorów. Decydował o: ogólnej reżyserii, choreografii, ruchu scenicznym, gestyki aktorów i chóru.

Poetę zwano wtedy chorodidaskalosem - nauczycielem chóru, lub didaskalosem - nauczycielem. Ćwiczono w pomieszczeniach publicznych, ale nie teatrach, lub prywatnych. Próba z chórem odbywała się na krótko przed konkursem.