Porównanie fragmentu "Lalki"B. Prusa z "Kordianem" J. Słowackiego

Wypracowanie z arkusza maturalnego z zamieszczonym fragmentem "Lalki" (Opis Paryża oczami Wokulskiego)

W utworach pt. "Lalka" B. Prusa i "Kordian" J. Słowackiego przedstawiony został obraz i ocena ówczesnej cywilizacji. W obu powieściach realizowane są założenia epok, w których owe utwory powstały. Stąd różnica, spojrzenia na cywilizacje zachodniej europy w pozytywistycznym dziele realizmu krytycznego, jakim jest "Lalka" i dramacie romantycznym, który stanowi "Kordian".
Bohater "Lalki" to Stanisław Wokulski - szlachcic, pozytywista, który dzięki pracowitości i ambicjom pomnaża swój majątek. Bohater, zniechęcony odrzuceniem jego uczuć przez Izabelę Łęcką, postanawia wyjechać do Paryża w poszukiwaniu nowego doświadczenia, spojrzenia na świat, sensu życia, a przede wszystkim w poszukiwaniu siebie.

We fragmencie "Lalki" Prusa, ukazane są przemyślenia Wokulskiego na temat Paryża oraz jego przychylny stosunek do jego mieszkańców. Bohater jest pod wielkim wrażeniem miasta, które wydaje mu się logicznie zbudowane przez wiele pokoleń oraz docenia pracowitość mieszkańców mówiąc "po szesnaście godzin na dobę, bez względu na niedziele i święta".
Bohater zwraca uwagę, że Francuzi znajdują czas zarówno na pracę jak i odpoczynek. "Gdy paryżanin chce zobaczyć naturę, jedzie za miasto albo do "lasku", gdy chce nacieszyć się sztuką - idzie do galerii Louvru, a gdy pragnie zdobyć wiedzę - ma muzea i gabinety.", "Tu przeciw zmęczeniu zaprowadzono tysiące powozów, przeciw nudzie setki teatrów i widowisk, przeciw niewiadomości setki muzeów, bibliotek i odczytów".
Przez to Francuzi mają dostęp do wielu atrakcji i mogą rozwijać się wewnętrznie zawsze, gdy znajdą na to czas i ochotę. Wszystko to umożliwia im dobra organizacja pracy i całego życia. Społeczeństwo myślące w ten sposób ma duże perspektywy rozwoju. Kolejnym pozytywnym aspektem jest dążenie do szczęścia, po przez pracę. Francuzi wiedzą, że tylko dzięki niej są w stanie coś osiągnąć. "Praca nad szczęściem we wszystkich kierunkach - oto treść życia paryskiego". Negatywny aspekt tego miasta stanowi fakt, że tylko najsilniejsi i najzdolniejsi mają prawo do życia" Chorowity zginie tu przed upływem roku, nieudolny - w ciągu lat, a zostają tylko najsilniejsi i najzdolniejsi". Fragment "Lalki" prezentuje założenia i idee epoki pozytywistycznej. Podróż po europie jest dla Wokulskiego ucieczką od codzienności szarej Warszawy, pozbawionej życia i możliwości rozwoju. Zdobywa on nowe doświadczenie, poznaje nowych ludzi, kulturę Paryża, w którym obywatele mają świadomość tego, że każdy z nich ma prawo i obowiązek wykonywania swojej pracy, która przyniesie korzyści nie tylko jednostce, lecz całej wspólnocie dążącej do rozwoju i szczęścia. Zasadą towarzyszącą pracy organicznej jest pozostawienie po sobie czegoś dla przyszłych pokoleń oraz szacunek do pozostałości pokoleń minionych. To wszystko powoduje, iż Paryż w porównaniu z Warszawą wypada zdecydowanie lepiej, a jego mieszkańcy zdają się być bardziej rozsądni. Natomiast Warszawa przyjmuje obraz zacofanego miasta pod względem technicznym jak i społecznym.

Zupełnie odmienny obraz europy poznajemy w romantycznym dramacie J. Słowackiego "Kordianie", w którym to tytułowy bohater został wykreowany przez autora na zagubionego romantyka, indywidualistę, który wciąż rozważa nad swoim życiem, poszukując sensu swojej egzystencji. Nieudany związek z Laurą był dla niego tragedią, dlatego postanowił popełnić samobójstwo. Po nieudanej próbie, bohater udaje się w podróż po europie. Podczas tej podróży poznał założenia społeczeństwa oparte na pieniądzu, dzięki któremu człowiek może osiągnąć wysokie stanowisko, zyskać sławę i uznanie. Podczas pobytu we Włoszech poznaje Wiolettę, która dla pieniędzy zrobi wszystko- sprzeda nawet swoje uczucie. Kolejne rozczarowanie Kordian przeżywa w Watykanie. Przekonuje się, że los Polaków-katolików jest obojętny Papieżowi, który owładnięty polityką w obliczu powstania listopadowego staje po stronie silniejszego cara, a nie Polaków. Kordian dochodzi do wniosku, że idealny świat przedstawiony w poezji jest zupełnie inny od realnego, a doświadczenie wyniesione z kart poezji jest zupełnie nieprzydatne w realnym życiu.

Bolesław Prus w swoim utworze przedstawia pozytywny obraz cywilizacji zachodu z kolei Juliusz Słowacki ukazuję ją w negatywnym świetle. Dla Wokulskiego, Francja stanowi kolebkę życia, postępu technicznego. Słowacki w przeciwieństwie do Prusa, krytykuje zachodnią cywilizację. Jego bohater nie osiągnął celu, a jedyne, co dostrzegł podczas swojej podróży to wzrost wartości pieniądza w każdej dziedzinie życia, co jest negatywnie odbierane przez romantyków. Na przedstawienie cywilizacji zachodu w obu powieściach wpłynęły przede wszystkim epoki, w których to pisarze tworzyli. We fragmencie "Lalki" ukazane zostało przede wszystkim pozytywistyczne hasło pracy organicznej, mianowicie każdy obywatel jest potrzebny, by państwo mogło dobrze funkcjonować. Z kolei w "Kordianie" dostrzegamy typowe założenia romantyzmu. Dla tego utworu typowy jest indywidualizm - Kordian sam chce naprawić świat, prócz tego, także patriotyzm i idealizacja miłości, natury.
W utworach obu pisarzy dostrzegamy założenia epok, w których żyli. Juliusz Słowacki był romantykiem, natomiast Bolesław Prus pozytywistą.

Ocena: 5