Powtórka przed maturą cz.2 - co warto wiedzieć poziom podstawowy i rozszerzony - LEKTURY

Powtórka przed maturą cz.2 "Romantyzm", czyli co warto wiedzieć i jak się załapać na walor zarówno na podstawie jak i na rozszerzeniu ;)

 

Johan Wolfgang Goethe – „Cierpienia młodego Wertera”

„Cierpienia młodego Wertera” to pierwsza młodzieńcza powieść Goethego powstała w epoce romantyzmu. Jej ostateczna wersja powstała w 1787 roku.

Przyczyną napisania powieści epistolarnej były osobiste przeżycia autora i jego przyjaciół. W jego dziele odnajdujemy wiele elementów autobiograficznych np. miłość do narzeczonej przyjaciela, oraz samobójcza śmierć przyjaciela z powodu nieszczęśliwej miłości. Powieść została uznana za sztandarowe dzieło okresu „burz i naporu”. Losy bohatera odzwierciedlały przeżycia całego pokolenia młodych romantyków, bunt przeciw zastanym wartością oraz broniła praw jednostki do wolności i miłości. Werter był nowym typem bohatera cierpiącego na tzw. „ból istnienia”

Johan Wolfgang Goethe – „Faust”

„Faust” Johana Wolfgana Goethego to tragedia o cechach preromantycznych. Pierwszą część utworu opublikowano w 1808 roku, z kolei druga ukazała się dopiero w 1832. Powieść ta z epoki romantyzmu miała wielki wpływ na rozwój dramaturgii europejskiej. Posiada wymiar filozoficzny i uniwersalny. Jest zapowiedzią nieograniczonych dążeń i pragnień człowieka, polegających na stopniowym odsłanianiu tajemnic wszechświata.

Adam Mickiewicz – „Konrad Wallenrod”

„Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza jest powieścią poetycką, pochodzącą z epoki romantyzmu, która została opublikowana w 1828 roku w Petersburgu.

Mickiewicz w swojej powieści podejmuje problematykę narodowowyzwoleńczą, wskazując podstęp jako jedną z możliwych metod walki z wrogiem. Głównym problemem utworu jest odpowiedź na pytanie natury moralnej – czy można się działać w myśl zasady: „cel uświęca środki”

Adam Mickiewicz – „Dziady”

„Dziady” Adama Mickiewicza napisane przez niego w 1832 roku, pochodzące z epoki romantyzmu klasyfikują się, jako tzw. dramat romantyczny. Mickiewicz pisząc swój utwór, który jest również znany pod nazwą „Dziady drezdeńskie” ze względu na miejsce powstania dzieła; stara się podać przyczyny upadku powstania listopadowego, w którym nie mógł wziąć udziału ze względu na emigrację. Akcja utworu rozgrywa się w 1823 roku i są w niej obecne wątki historyczne takie jak np. proces filomatów i filaretów w Wilnie oraz prześladowania polskiej młodzieży. Swój romantyczny dramat Mickiewicz dedykował swoim przyjaciołom (m.in. Janowi Sobolewskiemu), którzy oddali swoje życie za dobro ojczyzny. Mickiewicz nazywa ich „narodowej sprawy męczennikami”.  

Juliusz Słowacki – „Kordian”

„Kordian”(„Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek Koronacyjny”)
Juliusza Słowackiego został napisany w 1833 roku i podobnie jak utwory Adama Mickiewicza z tego okresu czasu, stanowi rozliczenie się poety z powstaniem listopadowym, wskazanie przyczyn jego klęski oraz chęć wskazania drogi do wolności i roli poety w tym okresie historycznym.
Słowacki w swoim utworze luźno polemizuje z poglądami Mickiewicza zawartymi w „Dziadach”, które ukazały się rok wcześniej.

Utwór ten powstał w epoce Romantyzmu i podobnie jak „Dziady” Mickiewicza jest dramatem romantycznym. Słowacki w swoim zamyśle chciał stworzyć trylogię, jednak zamysł ten nigdy się nie urzeczywistnił. Autor stworzył tylko jedną z planowanych trzech części cyklu pt. „Kordian” i nadał jej tytuł „Spisek Koronacyjny”

Zygmunt Krasiński – „Nie-boska komedia”

„Nie-boska Komedia” została napisana przez Krasińskiego w epoce Romantyzmu w roku 1833 i uchodzi za jego najwybitniejsze dzieło, określana jest mianem dramatu romantycznego, czy też dramatu metafizycznego.

Krasiński podobnie jak pozostała dwójka polskich wieszczy z epoki Romantyzmu (Mickiewicz i Słowacki) nie brał udziału w powstaniu listopadowym. Jego dramat romantyczny stanowi chęć rozliczenia z powstaniem listopadowym oraz polemiki z poglądami ojca, który zabronił pisarzowi udziału w powstaniu listopadowym. Utwór ten ukazuje konflikt społeczno-polityczny między arystokracją, a ludem.

Adam Mickiewicz – „Pan Tadeusz”

„Pan Tadeusz” został napisany przez Adama Mickiewicza w roku 1934 na emigracji w Paryżu. Jest to kolejna powieść, w której autor dokonuje rozliczenia z upadku powstania listopadowego oraz jego nieobecności w tymże powstaniu. Utwór został napisany w okresie Romantyzmu i określany jest mianem epopei narodowej. Tło historyczne utworu to lata 1811-1812 na Litwie, tj. okres przygotowań Napoleona do wojny z Rosją. W utworze są również wzmianki o starych dziejach takich jak konfederacja barska czy konstytucja 3 maja. Utwór ten uznaje się za podsumowanie twórczości Mickiewicza, nad którym poeta spędził dwa lata z przerwami, tworząc tym samym dzieło „ku pokrzepieniu serc”.

Ramy epoki:  w Polsce od 1822(wydanie „Ballad i romansów”) do 1863 (Powstanie styczniowe) roku

Co: WOLNOŚĆ      BUNT       TAJEMNICA!

Hasła epoki: „mniej serce i patrzaj w serce” oraz „młodości Ty nad poziomy wylatuj"